RYSZARD SKARBEK HERBU AWDANIEC

      Historia rodziny ma około 1000 lat, rodzina brała udział między innymi w bitwie pod Grunwaldem w 1410 r.. Majątkiem rodzinnym były Giejsztowty które są położone między Lidą a Raduniem nad rzeką Dzitwą, majątek sąsiadował z historycznymi Surkontami.

        Historia rodu zaczyna się od 1029 r. pierwsze informacje pochodzą z miasta Lede w Belgii, rodzina Skarbków pochodzi z Jutlandii, gdzie do dzisiaj istnieje około 5 miejscowości o nazwie Skärbek. Duńczycy kłusowali na wodach Bałtyku należących do Polski, w trakcie nielegalnego połowu ryb zostali pojmani przez Polaków, a następnie zostali osadzeni w Wielkopolsce nad rzeką Obrą gdzie bardzo dobrze zajmowali się rolnictwem. Informacja o tym dotarła do władcy Polski, który postanowił zwolnić tych Duńczyków aby oni sprowadzili swoje rodziny i osiedlili się na stałe w naszym kraju i przekazali swoją wiedzę na temat rolnictwa.

     W XIII w. rodzina Skarbków zaczęła rozsiedlać się na innych terenach Polski obierając dwa kierunki: Ruś Czerwona i okolice Inowrocławia, gdzie Stanisław Skarbek miał znakomity dwór w Osięcinach, zachowała się tam stajnia w której na słupach oddzielających boksy dla koni zachowały się napisy "hrabia Stanisław Skarbek". Kolejnym miejscem jest Izbica Kujawska, w której Skarbek wykupił dwór w Żelazowej Woli, który następnie wynajmował rodzinie Fryderyka Chopina, jego ojciec, Mikołaj Chopin był prywatnym nauczycielem Skarbków. Linia lwowska z Czerwonej Rusi, w rządzie II R.P. zasiadał Stanisław Skarbek. Linia ta wybudowała w Lwowie Opera Hause na wzór opery Wiedeńskiej, jest to bardzo ciężka budowla, Lwów jest położony na mokradłach i na potrzeby budynku trzeba było wyciąć kilka hektarów sosen, z których zrobiono podłoże pod obiekt. Teatr stoi do dzisiaj pod nazwą Teatr Opery i Baletu Ukrainy.

         Hrabia Skarbek hodował bydło, które następnie sprzedawał na potrzeby C.K. Armii, zwierzęta były pędzone do Wiednia. Ludzie którzy pędzili bydło nie dbali o nie, nie karmili i nie poili, z czego tylko 50% stada docierało do Wiednia. Skarbek postanowił przebrać się w chłopskie ubranie i razem z pastuchami pognać stado, na miejsce dotarło prawie 100% zwierząt. Część rodziny osiedliła się w Górach Świętokrzyskich. Fryderyk Skarbek 1792 – 1866 z Żelazowej Woli był ojcem chrzestnym Fryderyka Chopina, był profesorem na Uniwersytecie Warszawskim, zajmował się prawem penitencjarnym. Władysław Skarbek dziadek Ryszarda Skarbka pochodził z Nowej Słupi skąd wyjechał do Stopnicy, skąd został delegowany do Buska gdzie był szefem izby skarbowej, a następnie w Pruszkowie.

       Ojciec Ryszarda Skarbka też Władysław ukończył Uniwersytet im. Stefana Batorego w Wilnie. W czasie II Wojny Światowej prowadził tajne komplety. Był też nauczycielem przed wojną w szkołach powszechnych (podstawowych) w miejscowościach: Wołdaciszki, Rulewicze i Pomieć. Po wojnie też był nauczycielem, ale w szkołach wiejskich, nie mógł pracować w szkołach miejskich z powodów politycznych. Wybudował też jedną szkołę 1000 – lecia w Starochęcinach. Dwór rodzinny w Giejsztowtach był po matce Janinie Skarbek z domu Giejsztowt. W majątku hodowano krowy, konie i trzody chlewnej. Było około 200 krów, 60 koni. Dwór był parterowy, miał kilka pokoi, ganek z kolumnami, obok dworu był sad. Największy pokój był długości 35 m. i szeroki na 15 m. Stał w nim długi stół, przy którym właściciele z służbą na miedzianych nakryciach. Właściciele pracowali razem z robotnikami w polu. Właściciele dawali swoim pracownikom wyżywienie i płacili pensję za pracę. Podczas Potopu Szwedzkiego, Szwedzi w spichlerzu w Giejsztowtach urządzili sobie kościół. W czerwcu 1944 r. przez dwa dni w jednym z zabudowań dworskich leżały zwłoki poległego kpt. Jana Piwnika "Ponurego", następnie rodzina Skarbków zorganizowała pogrzeb "Ponurego" na cmentarzu w Wawiórce.

       W majątku, grunty orne zajmowały 100 h. oraz około 5000 h. lasów. W święta Bożego Narodzenia obowiązkowo chodzono na pasterkę, następnie chodzili kolędnicy, tradycyjną potrawą na stole były śledziki wysuszone, z makiem, a na święta bicie prosiaka i

produkcja kiełbas. W święta Wielkanocne była tradycja tłuczenia jaj przez chłopców, który miał jajko z twardszą skorupką i rozbił jajko kolegi, zabierał jajko potłuczone. Odbywały się też procesje, niesienie figury Pana Jezusa z sztandarem zwycięstwa, gromnice i pędzono krowy dworskie z chłopskimi w imię bratania się.

     Rodzina opuściła majątek w 1947 r. dopiero wtedy rodzina otrzymała zgodę na wyjazd do Polski, ponad to musiała oddać kontyngenty do Sielsowietu (administracja terenowa), w majątku dokonać zbirów i oddać władzy sowieckiej.